image/svg+xml

Zwolse volksverhalen

Verhaal

Zwolse volksverhalen

Plaatje bij verhaal: zwolle_0.png

Zwolle kent tal van volksverhalen, bijvoorbeeld over haar rivaliteit met ander Hanzesteden als Deventer en Kampen. Een aantal worden uitgelicht in dit artikel.

Zwolle staat bekend als de stad van de "blauwvingers". Lange tijd worden de Zwollenaren genoemd met deze scheldnaam. De herkomst van deze naam heeft alles te maken met de rivaliteit tussen de Hanzesteden Kampen en soms ook Deventer.

Zwolle in bloei
In 1522 komt de naam van Blauwvingers voor het eerst voor. Als Zwolle op 21 oktober 1495 tot Vrije Keizerlijke Hanzestad wordt erkend is zij nog steeds de derde in opvolging van de IJsselsteden Deventer en Kampen. Maar de bloei van de Hanzestad Zwolle gaf de stad fortuin en in hun moed om de twee rivalen te kunnen overtroeven kende de stad een aantal opmerkerkelijke feiten.

Een hoge tol
In de middeleeuwen was de stad een welkome stad voor de Utrechtse Bisschoppen, en velen van hen verbleef langere tijd in de stad. Maar steeds meer zien de Zwollenaren tegenwerking, zoals bijvoorbeeld van Deventer en Kampen. Zij beletten Zwolle een verbinding naar de IJssel en bovendien worden Zwolse schepen belast met tol. Als de Utrechtse bisschoppen uit het Bourgondische huis de smeekbede van de Hanzestad Zwolle ongelegen laat, slaat de vlam in de pan.

Grote oorlogen
De Zwollenaren gaan een eigen weg op en kiezen de Gelderse Hertog Karel als hun landheer. Deze keuze is aanleiding tot grote oorlogen tussen het Oversticht en Gelre waar ook Deventer, Hasselt, Zutphen en Kampen onder te leiden krijgen. Hoewel na alle strubbelingen er voorlopig weer vrede komt onder Keizer Karel V is het toch Zwolle die de naburige IJsselsteden voorbij streeft in macht en grote. Voortaan is het rijtje Zwolle, Deventer en Kampen zoals later op de gezamenlijke drie-stedenpenning of driepas blijkt.

Pronken met rijkdom
Veel verhalen gaan over die rivaliteit, vooral met de Kamper steuren. Een aantal verhalen met betrekking tot de Hanze en de rivaliteit komen voort uit de speciale opgezette theaterwandelingen: "Met de Hanzekoopman door de Zwolse gouden eeuw". Zwolle is dan in late middeleeuwen een rijke stad en niets weerhoudt de Schepenen om te Pronken met deze rijkdom, de vrij hoge St.Michaelstoren die vier keer afbrandde en toch drie keer toe werd herbouw, steeds mooier en schoner dan weleer. Belangrijke gasten van de Schepenen konden een blik werpen in de rijk gevulde zilverkast.

De St. Michielskerk
Over Zwolle's trots, de fraaie Rijnlandse St. Michielskerk met haar fraaie interieur, haar altaren en zilverwerk, werd wijd en zijd geroemd. Eens was deze kerk en haar kunstenaars het centrum van middeleeuwse kunst. Vanuit veel steden in Europa kwam met kijken naar dit fraaie bouwwerk en soms gaf met de aldaar werkende kunstenaars opdrachten voor andere kunstwerken in de Hanzesteden.

Een aantal verhalen gaat over de kerkbouw. Eveneens was het oude middeleeuwse raadhuis een juweeltje van middeleeuwse bouwkunst. Ook de bescherming van Aartsengel Sint Michael over de nog jonge middeleeuwse stad wordt hierin geroemd.

Trots op hun stad
De verhalen, sagen en legenden hebben alles te maken met de Zwollenaren die trots zijn op hun stad en soms nog smakelijk vertellen over deze verhalen. Een aantal verhalen is gewoon verteld vanuit de mondelinge overlevering. De leugenbank op de Grote Markt is een mooi voorbeeld, waar tot op de dag van vandaag oudere Zwollenaren bijeen komen om allerlei nieuwtjes uit te wisselen. Weliswaar zijn de zitbankjes rondom de "Kake" de schandpaal verdwenen maar het zou goed zijn dat die situatie van toen wordt hersteld. Als je hiertussen zit hoor je nog veel meer verhalen en legenden uit Zwolle. Want er nog veel meer verhalen over Zwolle te vertellen.

Wil je meer lezen over Zwolse volksverhalen? Kijk dan op: Levende stadsgeschiedenis Zwolle

 

Uit: Harry Vrielink, Levende stadsgeschiedenis Zwolle

 

Trefwoorden:Zwolle, Volksverhalen, St. Michielskerk, Blauwvingers

Reacties

Er zijn nog geen reacties op dit item

Plaats een reactie

Velden met een zijn verplichte velden.